Biber Gazı Yasal Mı Cezası Var Mıdır?

Biber gazının cepte, çantada, evde veya araba bulundurulmasını veya taşınmasını yasaklayacak bir yasal düzenleme yoktur. Bu sadece taşımanın veya bulundurmanın yasak olmadığını diğer bir ifade ile yasal olduğu sonucunu doğurur. Ancak biber gazi niteliği itibariyle amacı dışında ve orantısız olarak kullanılması halinde ciddi zararlar verebileceği gibi, bazı durumlarda da ölüme kadar götürebilecek etkilere sahiptir. Bu etkileri de ister istemez biber gazı yasal mı? Sorusunu akıllara getirir.

Biber gazının yasal olup olmadığı veya biber gazının cezasının olup olmadığı konusuna açıklık getirmek için öncelikle bu kimyasalların hukuki olarak niteliğine değinelim.

Biber Gazı Silah Mıdır?

Türk Ceza Kanunumuzun 6/f maddesinde silah veya silahtan sayılır araç ve gereçlerin tanımı detaylı bir şekilde yapılmıştır. Buna göre;

Telefonda Şarj Neden Çabuk Biter? En Yaygın 10 Neden

×

Silah deyiminden;

1. Ateşli silahlar,

2. Patlayıcı maddeler,

3. Saldırı ve savunmada kullanılmak üzere yapılmış her türlü kesici, delici veya bereleyici alet,

4. Saldırı ve savunma amacıyla yapılmış olmasa bile fiilen saldırı ve savunmada kullanılmaya elverişli diğer şeyler,

5. Yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı, boğucu, zehirleyici, sürekli hastalığa yol açıcı nükleer, radyoaktif, kimyasal, biyolojik maddeler,

Anlaşılmaktadır. Görüldüğü gibi kanunun koyucu “silah” olarak sadece ateşli silahları kabul etmemiş, kişide benzer etkileri yaratabilecek araç ve gereçleri de silah olarak kabul etmiştir. Biber gazının da etkileri göz önüne alındığında Türk Ceza Kanununun 6/f-5 bendinde yer alan kapsamda değerlendirilebileceğinden kuşku yoktur. Zira biber gazının en önemli etkisi nefes almayı güçlendirerek kişide “boğucu” bir etki yaratmasıdır.  Bu boğucu etki yaralanma şeklinde olabileceği gibi kişideki mevcut diğer durumlar ile birlikte ortaya çıktığında öldürücü etkiye dahi sahip olabilmektedir.

Vermiş olduğumuz bu bilgiler sonrasındaki biber gazının Türk Ceza Kanunu ve ceza hukuku açısından silah veya silahtan sayılır bir alet olduğu yönünde kuşku kalmamıştır.

Asıl sorun bu zarar verme etkisine sahip kimyasalın yasak silahlardan olup olmadığıdır. Bu konuya açıklık getirmemiz halinde büyük ölçüde biber gazı yasal mı sorusuna da cevap vermiş olacağınız.

6136 sayılı yasa ile “ateşli silahlar ve bıçaklar” hakkında bir kısıtlama getirilmiş iken, bu yasada biber gazına yönelik bir kısıtlama getirilmemiştir. Yukarıda vermiş olduğumuz tüm bu bilgiler ışığında hukukçu olarak biber gazının yasak olmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Buna karşın biber gazının kullanılmasına bağlı olarak gelişebilecek yaralanma veya diğer olumsuz durumlarda da biber gazının ceza hukuku açısından önemi ortaya çıkar.

Biber Gazı Kullanmak Yasal Mı?

Keyfi olarak zarar vermek amacıyla biber gazı kullanmak elbette yasaktır. Ancak bütün hukuk sistemlerinde olduğu gibi Türk Hukuk sistemimizde de meşru müdafaa (meşru savunma) durumunda suç teşkil eden bir fiil olmuş olsa dahi ceza verilmez.

Uygulamada biber gazının daha çok savunma ve olası tehlikeleri bertaraf etme amacı ile tedbir olarak bulundurulduğu veya taşındığı görülmektedir. Kişinin kendisini korumak amacıyla bu biber gazını kullanması da kuşkusuz ki TCK 25 maddesi uyarınca meşru savunma kapsamında değerlendirilecektir.

Konuyu dilerseniz bir örnekle açıklayalım. Kendisinden zorla para veya eşya almak isteyen diğer bir ifade ile yağma suçu ile karşı karşıya kalan mağdurun çantasında bulundurduğu biber gazını çıkararak bu kişilere doğru sıkması ile gelişen olayda; Mağdurun kendisini korumak, kendisine zarar verilmesini önlemek amacıyla bu biber gazını kullandığı görülmektedir. Bu durumda biber gazı kullanılmış olsa dahi kendisini savunmak amacı ile hareket eden mağdurun TCK 25 maddesi uyarınca cezalandırılması mümkün görünmemektedir.

Dilerseniz konuyu bir Yargıtay Kararı ile anlatalım;

Güvenlik Görevlisinin / Polisin Biber Gazı Kullanması Yasal Mı?

“Mağdurların hastanede özel güvenlik personeli oldukları, sanıkların ise kardeş oldukları ve olay tarihinde babalarını hastane acil servisine getirdikleri, burada muayene önceliği konusunda tartışma çıktığı, bunun üzerine görevli doktorun güvenlik görevlisi olan mağdurlar … ve …’a, sanıkları diğer hastaları rahatsız etmemeleri için olay mahallinden uzaklaştırılması yönünde talimat verdiği, mağdurların şüpheli …’ı olay mahallinden uzaklaştırmaya çalıştıkları sırada, sanık …’ın direnerek, mağdur …’in boğazını sıktığı, diğer mağduru da ittirdiği, sanık …’nın ise, mağdurların sanık …’ı dışarı çıkarmalarına engel olmak için emanetin … sırasında kayıtlı biber gazını çıkararak mağdur …’in gözüne sıktığı,

mağdur …’in maruz kaldığı eylem nedeniyle BTM ile giderilebilecek şekilde yaralandığı, sanıkların kastının kendilerini olay mahallinden uzaklaştırmaya çalışan güvenlik görevlilerini engellemek olduğu dikkate alındığında eylemlerinin görevi yaptırmamak için direnme suçunu işledikleri iddia olunmuştur. Sanıklar savunmalarında üzerlerine atılı suçu kabul etmediklerini söylemişlerdir.

Yerel Mahkemece mağdur beyanları, tanık anlatımları, bilirkişi raporu ve kamera görüntüleri esas alınarak sanıkların birden fazla kişi ile birlikte birden fazla kamu görevlisine görevini yaptırmamak için direnme suçunu işledikleri kabul olunarak ayrı ayrı cezalandırılmalarına karar verilmiştir.”

Yargıtay 4. Ceza Dairesinin 03.04.2023 tarih, 2021/9077 esas ve 2023/16726 sayılı kararı

Yargıtay 4. Ceza Dairesinin yukarıdaki kararından da anlaşılacağı üzere güvenlik görevlisi olarak çalışan kişilerin olayı bertaraf etmesi amacı ile kullandıkları biber gazının suç teşkil etmediği yönünde karar verilmiştir.

Biber Gazı Meşru Savunma Amacı İle Kullanıldığında Suç Teşkil Etmez…

Sanığın market işlettiği, katılanın ailesinin de sanığın dükkanına borcunun bulunduğu, olay günü katılan ve ailesi bir düğüne gitmek için araçlarıyla seyir halindeyken sanığın eşinin katılanın ailesine yönelik borçlarını ödemeyip arabayla gezmeleri konusunda laf attığı, akabinde katılan ve ailesinin sanığın işlettiği dükkana gelerek kısa süreli tartışma yaşayıp dükkandan uzaklaştıkları, dosyada mevcut CD görüntülerinden 3 numaralı videonun 19.22.18 saniyesinde sanığın katılan ve ailesinin peşinden giderek kavganın başlangıcında dükkandan aldığı biber gazını pantolonun arka cebinden çıkarttığı, bu şekilde tartışmanın dosyada mevcut CD’de yer alan görüntüleri çeken kameraların görüş alanın dışına çıktığı, bu alanda yaşanan kavgada katılanın, sanığın önce göğsüne vurduğunu ve akabinde de biber gazı sıktığını belirttiği, sanığın biber gazını dükkanından ayrılan katılan ve ailesinin peşinden giderek sıktığı anlaşılmakla, somut olayda meşru savunmanın şartlarının gerçekleşmediği, katılanın sanığın eşine hakaret etmesi üzerine sanığın haksız tahrik altında kasten yaralama suçundan cezalandırılması gerektiğinin gözetilmemesi hukuka aykırı bulunmuştur.

Yargıtay 1. Ceza Dairesi ise 28.12.2023 tarihli kararında sanığın olayın bertaraf edilmesinden sonra kullanmış olduğu biber gazından dolayı meşru savunma şartlarının oluşmadığını vurgulamıştır.

Biber Gazı Silah Olarak Kabul Edilir

Her ne kadar biber gazı ateşli silah olarak kabul edilmese de yaralama ve zarar verme etkileri göz önüne alındığında TCK 6/f maddesi gereğince “silah veya silahtan sayılır alet” olarak kabul edilmektedir.

Bu durumda meşru müdafaa ve meşru savunma durumları haricinde gerçekleşen biber gazı kullanımına bağlı olarak kişinin yaralanması halinde fail “silah ile kasten yaralama” suçundan yargılanacaktır. Yaralama suçunun silah veya silahtan sayılır alet ile gerçekleştirilmesi ise cezada bir artırım sebebi olarak düzenlenmiştir. Aynı durum yine tehdit ve yağma suçlarında da bir cezada artırım nedenidir.

Benzer konular olması nedeniyle dilerseniz; “ElektroŞok Taşımak Suç Mudur?” başlıklı yazımızı da inceleyebilirsiniz.