İklim Değişikliği Uzmanı Nasıl Olunur

İklim değişikliği uzmanı olabilmek için genel ve özel şartlar 657 sayılı devlet memurları kanununun Ek 41. Maddesinde dayanılarak oluşturulmuş, 27.08.2022 tarih ve 31936 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İklim Değişikliği Uzmanlığı Yönetmeliği” ile belirlenmiştir.

Özellikle içinde bulunduğumuz yüz yıl içerisinde küresel ısınmanın etkileri geçmiş olduğumuz yıllara göre daha fazla görülmeye başlanmıştır. İklim değişikliğinin temel nedeni olan küresel ısınmanın nedenleri araştırılarak bu konuda önlemler almak artık kamu idarelerinin görev ve yetkileri arasında yer almaya başlanmıştır.

Ülkemizde de bu konudaki çalışmalar, denetimler veya önlemler “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı” bünyesinde oluşturulan “İklim Değişikliği Başkanlığınca” yürütülmektedir. Bu konudaki çalışmalar da genellikle iklim değişikliği uzmanı tarafından yerine getirilir.

Peki son yıllarda geleceğin meslekleri arasında yer alan iklim değişikliği uzmanı nasıl olunur? İklim değişikliği uzmanı ne iş yapar? Bu konuda merak edilen tüm soruların cevabını yazımızda bulabilirsiniz.

İklim Değişikliği Uzmanı Olabilmek İçin Şartlar

Yazımızın ilerleyen bölümlerinde detaylı olarak değineceğimiz iklim değişikliği yarışma sınavı sonrasında başarılı olanlar iklim değişikliği uzmanı unvanına sahip olurlar. İklim değişikliği uzmanı nasıl olunur? Sorusuna cevap verebilmemiz için öncelikle bu sınava giriş koşulları hakkında bilgi sahibi olmamız gerekir.

İklim Değişikliği Uzmanı Sınav Başvuru Şartları

Genel Şartlar

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48. Maddesinde belirtilen şartları taşımak. Bu şartlar;

• Türk vatandaşı olmak
• 18 yaşından büyük olmak
• Kamu haklarından mahrum olmamak
• Kasten işlenilebilen bir suçtan dolayı 1 yıl ve daha fazla süreli hapis cezasına mahkum olmamak
• Affa uğramış olsa dahi Anayasal düzene karşı suçlar ile devletin güvenliğine karşı suçlardan mahkum olmamak
• Daha çok yüz kızartıcı suçlar olarak bilinen hırsızlık, zimmet, irtikap, rüşvet, dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, sahtecilik, edimin ifasına fesat karıştırma, ihaleye fesat karıştırma, kaçakçılık ve suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama gibi suçlardan mahkum olmamak
• Askerlikle ilgili bulunmamak, askerlik çağına gelmiş olmamak veya erteletmiş ya da yedek sınıfa geçirilmiş olmak
• Görevini sürekli bir şekilde yapmasına engel bir sağlık sorunu bulunmamak

Özel Şartlar

1. En az 4 yıllık lisans eğitimi veren siyasal bilgiler, hukuk, iktisat, iktisadi ve idari bilimler, mimarlık mühendislik veya işletme fakültelerinden mezun olmak. Yurt dışında bu fakültelere denk bölümlerden mezun olunması halinde mezun olunun üniversitenin denkliğinin Yüksek Öğretim Kurulu tarafından kabul edilmesi gerekir.
2. İklim değişikliği uzmanı yarışma sınav duyurusu sırasında geçerli olmak kaydıyla KPSS’den yeterli puan almış olmak (Genellikle 70 tam puan)
3. İklim değişikliği uzmanı yarışma sınavının yapılacağı yıl ocak ayı itibariyle 35 yaşını doldurmamış olmak
4. Yabancı dile sınavından veya denkliği ÖSYM tarafından kabul edilen uluslar arası geçerliliğe sahip bir sınavdan, İngilizce, Almanya, Fransızca yada İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından ilan edilecek bir dilden ilanda belirtilen asgari puanı almış olmak

İklim Değişikliği Uzmanı Yazılı Sınav Soruları Konuları

İklim değişikliği uzmanı yazılı sınav konuları mezun olunan bölüme göre değişiklik gösterir.

İktisadi ve idari bilimler, siyasal bilgiler, hukuk, iktisat veya işletme fakültelerinden mezun olanlar yazılı sınav konuları genel kültür, hukuk, iktisat, maliye, muhasebe konularına göre değişiklik gösterir. Bu alanlarda ise aşağıdaki konularda sınav soruları adaylara yöneltilmektedir.

İklim Değişikliği Uzmanı Sınavı Hukuk Konuları

• Anayasa hukuku
• İdari yargı ve idare hukuku
• Ceza genel hukuku
• Ceza muhakemesi hukuku
• Borçlar hukuku
• Medeni hukuk
• Ticaret hukuku

İklim Değişikliği Uzmanı Maliye Sınav Konuları

• Kamu giderleri
• Maliye politikaları
• Genel maliye teorisi
• Bütçe

İklim Değişikliği Uzmanı Sınavı İktisat Sınav Konuları

• İktisadi düşünceler
• İşletme iktisadı
• Uluslar arası iktisadi ilişkiler
• Uluslar arası teşekküller
• Banka, kredi para ve konjoktür

İklim Değişikliği Uzmanı Sınavı Muhasebe Konuları

• Bilanço analizi ve teknikleri
• Genel muhasebe
• Ticari hesap

Mimarlık ve Mühendislik Fakültelerinden Mezun Olanlar İçin Sınav Konuları

• Genel kültür ve genel yetenek
• Mezun olunan bölüme ait mesleki bilgiler

Görüldüğü gibi iklim değişikliği uzmanı sınav konuları mezun olunan bölümlere göre değişiklik gösterir sınav konuları itibariyle mimarlık ve mühendislik fakültelerinden mezun olanlar daha avantajlıdır.

Ancak her iki durumda da adaylara “İklim Değişikliği Başkanlığının Görev ve Yetkilerine” yönelik sorular ortak bir şekilde yöneltilmektedir. İklim Değişikliği Başkanlığının görev ve yetkileri konusunda yazımızın ilerleyen bölümlerinde detaylı olarak değinilecektir.

İklim Değişikliği Uzmanı Sınavı Soru Dağılımı

Yukarıda belirtmiş olduğumuz sınav soruları dağılımı değişiklik gösterir. Buna ilişkin soruların dağılım yüzdeleri aşağıdaki gibidir.

Mezun olunan bölüme ait sınav soruları; %60

Genel kültür ve genel yetenek; %20

İklim Değişikliği Başkanlığının görev alanı ile ilgili sorular; %20

İklim Değişikliği Uzmanı Sözlü Sınav Soruları

İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından gerek görülmesi halinde sözlü sınav yapılmasına karar verilebilir. Sözlü sınav konusunda karar verilmesi halinde, sözlü sınava çağrılacak olan aday sayısı atama yapılacak olan kadro sayısının 4 katından fazla olamaz. (İklim Değişikliği Uzmanlığı Yönetmeliği md. 17/1)

Sözlü sınavda ise genellikle aşağıdaki hususlar sorular yöneltilmektedir.

• Yazılı sınav konularına ilişkin sorular
• İfade ve muhakeme gücüne yönelik sorular
• Bilimsel ve teknolojik gelişmelere yönelik sorular
• Özgüven ve ikna kabiliyetinin test edilmesi
• Genel yetenek ve genel kültür

İklim Değişikliği Uzman Yardımcılığına Atama

Yukarıda belirtmiş olduğumuz şekilde yazılı ve sözlü sınav sonrası atamaya hak kazananların 657 sayılı devlet memurları kanunu uyarınca atamaları yapılır. Ancak doğrudan iklim değişikliği uzmanı unvanına sahip olmazlar. 3 yıl boyunca kurumda gerekli çalışmaları yaptıktan sonra kurum tarafından belirlenen tez danışmanının belirlediği konu üzerinde tezin kabul görmesi ile iklim değişikliği uzman yardımcıları, iklim değişikliği uzmanı unvanına sahip olurlar.

İklim Değişikliği Uzman Yardımcılarının Görev ve Sorumlulukları

İklim değişikliği uzman yardımcıları yukarıda belirtilen süre (3 yıl) boyunca çalışmalara devam ederler. Bu süre zarfındaki görev ve sorumlulukları ise aşağıdaki gibidir.

1. Görevli oldukları birimlerde uzun veya kısa vadeli iş ve işlemlere katkıda bulunmak
2. Uzmanlara ait inceleme ve araştırmalara yardımcı olmak
3. Mesleki bilgilerini geliştirecek araştırmalar yapmak
4. Kurum tarafından düzenlenen diğer eğitim ve programlara katılmak

İklim Değişikliği Uzmanının Görev ve Sorumlulukları

1. Bağlı oldukları başkanlık birimlerinde bulunan amirlerin görev alanları ile ilgili vermiş oldukları görevleri yerine getirmek
2. Mesleki değişimleri ve mevzuatları takip etmek gerektiğinde bu konuda görüş bildirmek
3. İklim değişikliği konusunda ülke içindeki ve uluslar arası gelişmeleri takip etmek
4. İklim değişikliği uzmanı yardımcılarının mesleki gelişimlerine yardımcı olmak

İklim Değişikliği Başkanlığı Kurumunun Görev ve Sorumlulukları

Ülkemizde İklim Değişikliği Başkanlığı 2021 yılında Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bünyesinde oluşturulmuştur. Başkanlığın en temel görevi aşağıdaki gibidir.

Türkiye’nin 2053 net sıfır emisyon ve yeşil kalkınma hedefleri doğrultusunda iklim değişikliğine uyum ve azaltım için gerekli her tür çalışmayı yapmak, toplumun her kesimine insan ve doğa dostu bir yaklaşımla iklim değişikliği farkındalığı kazandırmakla görevlidir.

Bunlar haricinde İklim Değişikliği Başkanlığının görev ve sorumlulukları ise aşağıdaki gibidir.

• Küresel iklim değişikliği ve ozon tabakasının incelmesi ile ilgili tedbirlerin alınması ile plan, politika ve stratejilerin belirlenmesine ilişkin çalışmaları yapmak.
• İklim değişikliğine neden olan sera gazı emisyonlarını ulusal ölçekte izlemek, kontrol etmek ve raporlamak, sera gazı emisyonlarının azaltımı konusunda sektörel politika belirleme çalışmalarını gerçekleştirmek ve gerekli mevzuat düzenlemelerini yapmak.
• İklim değişikliği ile ilgili uluslararası müzakere süreçlerini takip etmek.
• Uluslararası kuruluşlar ve sözleşmeler kapsamında ülkemizin yerine getirmekle yükümlü olduğu raporları hazırlamak veya hazırlatmak.
• Net sıfır emisyon hedefi ve döngüsel ekonomi ilkesi doğrultusunda iklim değişikliği ile mücadele ve yeşil kalkınma politikalarının belirlenmesi, strateji ve eylem planlarının hazırlanması için gerekli çalışmaları yaparak Koordinasyon Kuruluna sunmak.
• Ulusal, yerel ve sektörel iklim değişikliğine uyum ihtiyaçlarının belirlenmesine yönelik çalışmalar yapmak, bu alanda eylem planlarını izlemek, değerlendirmek ve raporlamak.
• İklim değişikliği etkilerinin belirlenmesine yönelik modelleme ve risk değerlendirmesi çalışmaları yapmak, risk haritaları hazırlamak veya hazırlatmak.
• Tesis, faaliyet veya sektör seviyesinde sera gazı emisyonlarının izlenmesi, raporlanması ve doğrulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemek, gerekli denetim ve yaptırımları uygulamak.
• Emisyon Ticaret Sistemi başta olmak üzere piyasa temelli mekanizmalar ve ekonomik araçlara yönelik çalışmalar yapmak, usul ve esasları belirlemek, gerekli denetim ve yaptırımları uygulamak.
• Emisyon Ticaret Sistemi ile sera gazı izleme raporlama ve doğrulama sistemi ve diğer karbon fiyatlandırma araçlarından elde edilecek gelirlerin yönetimini sağlamak.
• İklim değişikliğiyle mücadele ve yeşil kalkınma için gerekli ulusal ve uluslararası finansman kaynaklarını araştırmak, ilgili paydaşların yararlanması ve kapasite geliştirilmesi doğrultusunda çalışmalar yapmak, teşvik mekanizmaları ve hibe programları geliştirmek, uygulamak ve izlemek.
• İklim değişikliği konusunda teknolojileri ve yenilikçi çözümleri araştırmak ve bu kapsamda çalışmalar yürüten ulusal ve uluslararası kuruluşlarla koordinasyon sağlamak, kavramsal çalışmaları yürütmek, kılavuzlar ve rehber dokümanlar hazırlamak.
• İklim platformu ve ilişkili çevrimiçi izleme ve değerlendirme sistemleri kapsamında gerçekleştirilen çalışmaların ulusal koordinasyonunu, izleme ve raporlamasını gerçekleştirmek.
• Görev alanına giren Avrupa Birliği müktesebatının uyumuna yönelik çalışmaları yapmak, bu çerçevedeki projeleri yürütmek, koordine etmek ve izlemek.
• İklim değişikliği ile mücadele kapsamında ulusal ve uluslararası projeleri hazırlamak ve uygulamak.
• İklim değişikliği alanında kamuoyunun bilinçlendirmesine yönelik eğitim,  kapasite ve farkındalık geliştirme faaliyetleri gerçekleştirmek.